Kurtuluş Savaşı sırasında kazanılmış olan II. İnönü Savaşı, İngilizlerin Yunanlıları kışkırtması sonucunda meydana gelmiş bir savaştır. Yunanlılar katıldıkları Londra Konferansında, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin İtilaf Devletlerinin isteklerini kabul etmemesi üzerine II. İnönü Savaşı, İngiliz desteği ile Yunanlılar tarafından başlatılmıştır.
II. İnönü Savaşı Nedir?
Yunanistan I. İnönü Savaşı’nın yenilgisini hazmedememişti. Hem savaşın yarattığı eziklikten kurtulmak istiyordu hem de Türk ordusunun daha da güçlenmesine engel olmak amacındaydı. Bu yüzden Kütahya ve Eskişehir’i ele geçirerek Ankara üzerine doğru gitmeyi planlamıştı.
Sevr Antlaşmasını Türklere uygulatmak isteyen Yunanistan, 41.150 tüfek, 720 ağır makineli tüfek, 3.134 hafif makineli tüfek, 220 top ve 2.000 kılıçlı askerle Türk ulusuna saldırdı. Türklerin elinde ise 0.108 tüfek, 235 ağır makineli tüfek, 55 hafif makineli tüfek, 102 top ve 2.235 kılıç vardı.
Yunanistan Bursa’dan Bilecik´e doğru saldırılarını başlattı. Daha sonra Eskişehir´e, Uşak üzerinden de Afyon´a doğru gelişecekti. Türk Birlikleri Bursa’dan başlatılan saldırıya mevzilenmişti. Savaş tüm yoğunluğu ile devam ediyordu. İlk başlarda Yunanlılar başarılı ataklar sergilemişti. Fakat Türklerin direnci karşısında daha fazla dayanamayıp geri çekilmek zorunda kaldılar.
Yunanlılar bu geri çekilme karşısında çok sert tepki verdiler. Türk şehirlerini ve köylerini ateşe vererek özellikle Bozüyük, Bilecik ve Söğüt ilçelerini kül yığınına çevirdiler. Bölgede bulunan camilerin dahi hepsi Yunanlılar tarafından yakıldı.
Türk ordusu bu duruma oldukça sinirlendi ve Atatürk’ün emri ile Albay İsmet Bey, 31 Mart sabahında atağa geçti. Yunan birlikleri İnönü’nün saldırısı karşısında dayanamadılar ve yenik düştüler. Böylece Yunan geri püskürtülmüş oldu. Albay olan İsmet İnönü kazandığı zaferi bir Telgraf ile Ankara´da bulunan Mustafa Kemal´e bildirmiştir. Böylece İsmet İnönü Tuğgeneralliğe yükselmiştir.
İsmet İnönü’nün bu başarısı üzerine Refet Bey, güneydeki Türk birliklerinin komutanı olarak Yunanlılara bir saldırı tertip etmiş fakat başarılı olamamıştır. Bu yüzden düşman birlikler Dumlupınar´a yerleşmiştir. Hal böyle olunca Refet Bey komutanlıktan alınmış ve cephe İsmet Paşa’nın komutasına tahsis edilmiştir.
II. İnönü Savaşı Kimler Arasında Olmuştur?
II. İnönü Savaşı da tıpkı I. İnönü Savaşı gibi Yunanistan ve Türk Cumhuriyeti arasında 23 Mart – 1 Nisan tarihleri arasında gerçekleşmiş savaştır. Savaşı kazanan yine Türk Cumhuriyeti olmuştur.
II. İnönü Savaşı Nedenleri Nelerdir?
Yunanistan, I. İnönü Savaşı’nda kaybettiği zaferin intikamını Türklerden almak istiyordu. Ayrıca,
Yunanlılar, Türk ordusunun güçlenmesini ve taarruz gücüne kadar ulaşabilmesini engellemek amacındaydı,
Yunanlıların gözü Ankara’daydı. Sevr Antlaşmasını Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne kabul ettirmek istiyorlardı,
Türkiye Büyük Millet Meclisi Londra Konferansı’nda alınan kararları kabul etmemişti,
İngilizler yeni bir saldırıya hazırlanmak için Yunanistan’ı Türklere karşı kışkırtmışlardı. Fakat sonunda Yunanistan ikinci bir yenilgiye uğradı.
II. İnönü Savaşı Sonuçları Nelerdir?
Zafer kazanamaya Refet Paşa görevden alındı ve Güneydeki Türk birlikleri İsmet Paşa’nın komutasına verildi,
İtalyanlar ve Fransızlar Zonguldak başta olmak üzere işgal ettikleri Güney batı Anadolu bölgesinden geri çekilmeye başladılar,
Fransa, Türkiye Cumhuriyeti ile barış yapmak için Franklin Bouillon’u Ankara’ya gönderdi,
Bu ikinci savaşta halkın Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne olan güveni daha fazla arttı,
İki savaşın yenilgisini yaşayan Yunan ve ikinci savaşta onları kışkırtan İngilizlerin politikalarına karşı, kamuoyunun güvensizliği arttı,
Anadolu’da zafer kazanmak istiyorlarsa Yunan ve İngilizlerin çok daha büyük bir kuvvete ihtiyacı olduklarını anladılar,
Türkler düşmanı oyaladı ve düzenli ordunun taarruz gücüne ulaşmasını sağladı.
II. İnönü Savaşı’nın Önemi Nedir?
İnönü Savaşları’nın zaferle sonuçlanması Ankara hükümetinin kendisini ispatlamasına olanak verdi. Böylece dış güçlere karşı ancak düzenli ordu ile baş edilebileceği anlaşılmış oldu. İtalyanlar hiçbir baskı ile karşılaşmadıkları halde Türk milletinin gücünü görerek 1 Haziran 1921 tarihinde Anadolu’dan çekilmeye başladılar.
Ankara ile Sovyet Rusya arasındaki ilişkiler daha da sağlam bir hale geldi. Güven kazanan Türk ulusu, Rusya’nın desteğini almaya başladı. Moskova’dan dönen Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal Tengirşek yanında 4 milyon kadar Rus rublesi ile döndü. Enver Paşa, Anadolu hareketinin savaşta başarısız olmasını bekliyordu. Ankara´ya gidip Meclis´teki İttihatçı milletvekillerinin gücü sayesinde bu hareketin başına geçmek istiyordu. Fakat bu başarıdan sonra ümitleri büyük ölçüde söndü.
Türk ulusu bu iki savaşta da her ne kadar savaş ahlakı dışına çıkan Yunanistan’ın hileli hareketleri ile karşılaşsalar da net bir şekilde zafer kazandı. Böylece tüm itilaf devletleri ve diğer devletler Türk milletinin üstünlüğünü kabul etmiş oldu.
Kaynakça: https://www.cnnturk.com