ERTUĞRUL GAZİ ( ___ – 1280 )

Doğum tarihi tam olarak bilinmese de 1280 yılında Söğüt/Bilecik’te vefat etmiştir. Ertuğrul Gazi 13.yüzyılda yaşamış Osmanlı Beyliği’nin kuruculuğunu üstlenen oğlu Osman Gazi’nin babası ve büyük bir Türk Beyi’dir. Babası Süleyman Şah annesi Hayme Hatun’dur. Eşi Halime Hatun olup 3 evladı vardır. Evlatları Osman Gazi , Sarı Batu Savcı Bey ve Gündüz Bey’dir. Oğuzları Kayı Boyuna bağlı olan Ertuğrul Gazi Anadolu Selçuklu Devleti’nin uç beyidir. Bu uç beyliğin amacı beyliğin sınırını düşmanlardan korumak ve devletin önünde bir duvar olmaktır.[1]

1) Ertuğrul Gazi’nin Anadolu’ya Yerleşmesi :

Birçok Osmanlı Tarihçisinin araştırmalarına göre Ertuğrul Gazi Süleyman Şah’ın oğludur. Kayılar Süleyman Şah döneminde Anadolu’ya iyice yerleşmeye başlamıştır. Bu yerleşim şu şekildedir. Süleyman Şah Horasan bölgesinde meydana gelen Moğol saldırılarından kaçarak batı tarafına yani Ahlat , Erzincan ve Amasya’ya yerleşmişlerdir. Bu göç sırasında Süleyman Şah’ın ailesi ve halkı çok  büyük sıkıntılarla uğraşmıştır. Bu sıkıntıların yanında Elbistan ve Halep üzerinden Caber Kalesine geçmişlerdir. Caber Kalesi Fırat Irmağı üzerinde olup Süleyman Şah geçerken burada boğularak vefat etmiştir. Ardından “ Türk Mezarı “ olarak bilinen ünlü yere gömülmüştür. Oğulları Sungur-Tekin ve Gün-doğdu Beyler vatanlarına dönerken Dündar ve Ertuğrul Beyler Pasinler Ovasından Sürmeliçukur bölgesine yerleşmiştir.[1] Ancak bu bölgeyi beğenmeyen Ertuğrul Bey oğlu Savcı Beyi iskân yeri istemek için Konya’ya Anadolu Selçuklu Devleti Hükümdarı 1.Alaaddin Keykubat’ın yanına göndermiştir. 1.Alaaddin  Keykubat ise Engürü’de (Günümüzde Ankara) Karacadağ bölgesini iskân etmiştir. Bu yerleşme sonucu uzun yıllar Ertuğrul Gazi Moğollara karşı büyük bir direniş göstermiştir. Bu başarıların  sonucunda ise Kayı Boyuna Bilecik’e bağlı olan Söğüt Kışlağı ve Domaniç Yaylağı iktâ ( toprak ) olarak verilmiştir. İşte bu iki önemli bölge Osmanlı Devletinin merkezi şeklinde adlandırılmıştır. Birçok farklı tarihçi bu görüşü benimsemiştir.

Ertuğrul Gazi Bilecik’e yerleştikten sonra çok daha büyük bir mücadele ile karşılaşmıştır. Çünkü Bilecik Bizans Devleti sınırında olup her bölgeyi yöneten tekfurlar ( Rum Beyleri ) ile çevirilidir. Ertuğrul Gazi kimi beyle dost kimi beyle düşman olmuştur. Dost olduğu beyler özellikle Belocome ( Bilecik ) ve Melangeia ( Lefke yani Osmaneli ) bölgelerinin başındadır .[3] Tekfurlar dışında birde Kayı Türklerinden olan Selçuklu Beyi Hüsamettin Çoban’ın oğullarıyla anlaşan Ertuğrul Gazi bu sayede bölgede akınlar düzenleyebiliyordu. Akınlar düzenlenirken yanında Akça Koca , Samsa Çavuş , Kara Tegin , Aykut Alp ve Konuralp gibi sağlam ve deneyimli beylerde toplanmıştı. Böylece Kayı Boyu gittikçe güçlenip bölgenin hakimiyetini eline almaya başlamıştır.

  2)VEFATI:

 Ertuğrul Gazi çok uzun ve sürekli mücadele içinde geçen hayatının ardından 1279 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı 3.Gıyâseddin Keyhüsrev’i karşılayarak hediyelerle birlikte bağlılığını bildirmiştir.[4] Bu olayın ardından artık iyice yaşlandığı ve yavaş yavaş çekilmeye başlandığı bilinen Ertuğrul Gazi 1280 yılında kimi tarihçiye göre 1288-1289 yılında Söğüt’te vefat etmiştir. Kayı Boyu ise oğlu Osman Gazi’nin egemenliğine geçmiştir. Ertuğrul Gazi’nin türbesi Bilecik iline bağlı Söğüt ilçesinin 1km doğusunda Söğüt-Bilecik yolu üzerinde bulunmaktadır.

KAYNAKÇA:

1)www.wikipedia.org

2) Türk Diyanet işleri Vakfı İslâm Ansiklopedisi

3) KÜRKÇÜOĞLU , Erol , Anadolu’nun Parlayan Yüzü; Kayılar,  s.135-148