Türkiye, İngiltere, Fransa ve İtalya arasında imzalanan Mudanya Ateşkes Antlaşması, Kurtuluş Savaşı sonrası Büyük Taarruzdan hemen sonra imzalanmıştır.
Mudanya Ateşkes Anlaşması Tarihi
Mudanya Ateşkes Anlaşması Kurtuluş Savaşı sırasında yapılan Büyük Taarruzun hemen ardından imzalanmış bir anlaşmadır. 11 Ekim 1922 yılında imzalanan anlaşmaya TBMM temsilen İsmet İnönü ve İtilaf Devletleri ( İngiltere, Fransa, İtalya) temsilcileri katılmıştır. İtilaf Devletleri arasında yer alan Yunan hükümeti Mudanya Ateşkes Anlaşmasına katılmamış, onları temsilen İngilizler katılmıştır.
Anlaşma 3-11 Ekim tarihlerinde yapılan görüşmeler sonucunda maddeler üzerinde anlaşma sağlanarak 11 Ekim sabahı imzalanmıştır. 8 gün süren anlaşma görüşmelerinde her madde incelenerek ve istekler dile getirilerek Mudanya Anlaşmasının son hali elde edilmiştir. İstanbul ve Trakya Mudanya Ateşkes Anlaşması ile işgalden kurtarılmıştır.
Anadolu topraklarında süren Yunan işgali de bu anlaşma ile sona ermiştir. Mudanya Ateşkes Anlaşması Türk tarihi ve TBMM tarihinde büyük ölçüde önemli bir yere sahiptir. Kurtuluş savaşında zor şartlara rağmen Türk milleti ve Türk ordusunun gücünü gösteren Büyük Taarruz zaferi sonrası imzalanması ile tarihte büyük bir öneme sahiptir.
Mudanya Ateşkes Anlaşması Özeti
Kurtuluş Savaşı’nın askeri sürecini sonlandıran Mudanya Ateşkes Anlaşması olmuştur. Anlaşma tarafları TBMM ile İtalya, İngiltere ve Fransa’dan oluşmaktadır. 4. İtilaf devleti olan Yunanistan ise görüşmelere ve anlaşmaya katılmamıştır. TBMM adına anlaşma sürecinde İsmet İnönü yer almıştır. Anlaşma maddelerinin kabulü ve anlaşmanın imzalanması ile Boğazlar, İstanbul ve Trakya düşman işgalinden kurtulmuştur. Anadolu toprakları da Yunan işgalinden kurtulmuştur.
Mudanya Ateşkes Anlaşması Maddeleri
– Yunan ve Türk güçleri arasında ateşkes sağlanacak çatışma sona erecek.
– Doğu Trakya’nın Meriç Nehri’ne kadar olan kısmı Yunan kuvvetleri tarafından boşaltılacak.
– Barış sağlanana kadar Türk Kuvvetleri Çanakkale ve İzmit Yarımadası’nda belirtilen sınırdan ileriye geçmeyecek.
– Doğu Trakya, İstanbul, Boğazlar ve çevresinde bulunan bölgeler TBMM’ne bırakılacak.
– İstanbul’da bulunan İtilaf Devletleri askerleri barış sağlanana kadar İstanbul’da kalacak.
Mudanya Ateşkes Anlaşması Sonucu
Türklerin Kurtuluş Savaşı’nda gösterdiği askeri zafer Mudanya Ateşkes Anlaşması sonucunda diplomatik başarı ile daha da güçlendirilmiştir.
Doğu Trakya ve İstanbul askeri güç kullanılmadan savaşılmadan korunmuş ve elde edilmiştir. Doğu Trakya Türk milleti kontrolüne alınmıştır.
İngiltere Türklerin başarısını kabul etmiş ve TBMM’ni resmi olarak tanımıştır.
İngiltere hükümeti olan Lody George istifa etmiştir. İngiltere hükümet değişikliğine gitmiştir.
İtilaf Devletleri Lozan Barış Anlaşması için Türk Devletine istekte bulunmuştur.
Türk Devleti anlaşmalarda mağlup değil eşit devlet olarak yer almıştır.
Türk Devleti topraklarında bulunan işgal güçleri çekilmiştir. Türk topraklarının bütünlüğünün korunması sağlanmıştır.
Tüm dünya Türklerin en zor şartlarda dahi nasıl bir mücadele örneği gösterdiğini ve zafer elde ettiğini görmüş ve kabul etmiştir.
Mudanya Ateşkes Anlaşması’nın Önemi
Mudanya Ateşkes Anlaşması Kurtuluş Savaşı’nda elde edilen zaferim ilk göstergesi niteliğindedir.
İtilaf devletlerinin başarısız olmaları sonucunda yapılmış bir anlaşmadır.
İtilaf Devletleri ve dünyanın TBMM’ni tanımasını sağlamış olması ile oldukça önemlidir.
İstanbul ve Doğu Trakya’nın savaşmadan Türk Devleti’nde kalmasında etkili olmuştur.
İtilaf Devletleri TBMM’ni kabul etmiş ve Mudanya Ateşkes Anlaşması ve sonraki anlaşmalarda eşit devlet statüsünde görmesini sağlamış bir anlaşma olmuştur.
Türk topraklarının Yunan işgalinden kurtulmasını sağlamış olan ve Kurtuluş Savaşı’nı sonlandıran Mudanya Ateşkes Anlaşması Türk tarihinde büyük bir öneme sahiptir. TBMM’nin ilk siyasi zaferi olup antlaşma imzalandıktan 3 gün sonra yürürlüğe girmiştir.
Kaynakça: https://www.hurriyet.com.tr
