Handan Sultan, 1576 yılında doğdu. Rum asıllıdır ve doğduğu zamanki ismi Helen’dir. 1603 yılında oğlu I. Ahmet 13 yaşında tahta çıkarılınca Valide Sultan oldu. 2 yıl boyunca oğlu adına bizzat Osmanlı Devletini yönetti.
Kendisine Devletlu İsmetlu Handan Valide Sultan Aliyyetü’ş-şân Hazretleri olarak hitap edilirdi. Handan Sultan oğlunun çocuk yaşta tahta çıkmış olması bakımından çok güçlü bir konuma sahip olmasına rağmen hiçbir zaman kayınvalidesi Safiye Sultan veya gelini Kösem Sultan kadar güçlü olmadı.
Handan Sultan’ın oğlu tahta geçtiğinde Safiye Sultan hala hayattaydı. Leslie Pierce’e göre Handan Sultan oğlu adına bizzat devleti yönetmesine rağmen ancak 1000 akçe maaş almaktayken, aynı dönemde babaanne Safiye Sultan 3000 akçe maaş alıyordu. Bu güçsüzlüğün birkaç nedeni vardı: Handan Sultan’ın eşi olan III. Mehmet hiçbir cariyesini haseki (padişahın gözdesi) düzeyine yükseltmemişti. III. Mehmet‘in padişahlığı döneminde hep Safiye Sultan‘ın sözü geçmişti. Ayrıca I. Ahmet çocuk yaşta tahta geçmesine rağmen babası gibi annesinin etkisi altında kalmadığını kanıtlamak konusunda çok titizdi. Kuvvetli bir kişiliği vardı. Annesinin sözünü her zaman dinlemezdi.
Handan Sultan oğlunun saltanatı sırasında fazla yaşamadı. 2 yıl sonra 1605 yılında genç yaşta öldü. O yüzden de gücünü arttıracak fazla zamanı da olmadı. Aynı yıl Kösem Sultan saraya girdi ve kısa zamanda eşi I. Ahmet‘in gönlünde taht kurdu. Yarım yüzyıla yakın bir süre boyunca (1605-1651) kocası, oğulları ve torununun saltanatı döneminde Osmanlı Devletine damgasını vurdu.
